ပှၤအီစထြ့လယါထံဖိကီၢ်ဖိလၢအသံဒီး တကွဲးပာ်တ့ၢ်တၢ်န့ၢ်သါဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်အါန့ၢ် ၅ဝ မျးကယၤ အဃိ တဘျီတခီၣ်န့ၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ်ဘၣ်နုာ်လီၤကျဲၤဃူအီၤလၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်သံအဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ခီဃီၤအီၤဆူ အဝဲသ့ၣ်အဘူးအတံၢ် မ့တမ့ၢ် အတံၤသကိးသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ်အမ့ၢ် ပှၤသံအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် ဒီး ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့ၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်ဝဲပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်ဘျုးသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
Melissa Reynolds မ့ၢ်ဝဲဒၣ် Trustee Services for State Trustees Victoria ပှၤရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခိၣ်ဒိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၢ်သါလၢပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့အကလုာ်အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ် အဝဲရှဲပၠးဝဲဒၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအလုၢ်အပှ့ၤ ဒ်သိး ဟံၣ်ဃီ မ့တမ့ၢ် စ့တၢးစရီ, သိလ့ၣ်, ဟံၣ်ဃီတၢ်ဖိတၢ်လံၤပီးလီလၢ တၢ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤအီၤသ့သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဖိတၢ်လံၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကမ့ၢ်ဝဲဒၣ်ဒ်သိး တၢ်ပာ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤသ့ဝဲဒၣ် အဒိ – ယဟ့ၣ်လီၤယသိလ့ၣ်တခိၣ်အံၤဆူနီၣ်ဝါအအိၣ် ဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်တခီန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးတၢ်ဟ့ၣ်သါတခါ အဒိ — ယဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ် ပှၤဖဲယဟံၣ်ဃၢၤတဂၤအံၤ စ့ဒီၣ်လၣ် တကလး ဒ်သိးအံၤစ့ၢ်ကီးသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢတၢ်ပာ်တ့ၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ညီနုၢ်ဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်သိး အဒိ — ယတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်အံၤ ယအဲၣ်ဒိးပာ်တ့ၢ်အီၤလၢယဖိသ့ၣ်ဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.”
တၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်န့ၢ်သါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ယိယိဖိတခါ ဖဲပှၤတဂၤ ကတဲာ်ကတီၤ ကွဲးတ့ၢ်ပာ်ဝဲဒၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဘၣ်သး ဒ်အမ့ၢ် တၢ်သံအတၢ်န့ၣ်သါတခါ လၢအဝဲသ့ၣ်သံဝံၤအလီၢ်ခံ အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်လီၤအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဆူမတၤတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်လဲၣ်ဒီး အဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်လီၤအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါအပူၤန့ၣ်, တၢ်ပာ်လီၤဝဲပှၤတဂၤအမံၤလၢဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ, လၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ်အမ့ၢ် ပှၤလၢအမၤတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဟ့ၣ်က့ၤတၢ်န့ၢ်သါဒ်လံာ်တၢ်န့ၢ်သါလၢပှၤသံတဂၤကွဲးတ့ၢ်ဝဲအသိး— ဒီးပှၤအဝဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တီၣ်ထီၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ် ပှၤပၢၤဃာ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဂၤအသိး မ့တမ့ၢ် ပှၤမၤလၢပှဲၤထီၣ်တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါန့ၣ်လီၤ.
ပှၤမၤလၢပှဲၤထီၣ်တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါအံၤအမူအဒါန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကဘၣ်မၤလၢပှဲၤထီၣ်န့ၢ်ဝဲဒၣ်ပှၤလၢအသံတဂၤန့ၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်ဒီး မၤလီၤတံၢ်လၢ မူဒါလၢဘၣ်မၤပိာ်ထွဲအီၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဒၣ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤမၤလၢပှဲၤထီၣ်တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါအံၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးစ့ၢ်ကီးသ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
Florante Abad လၢအမ့ၢ်ပီၢ်ရီဖဲ ဖံးလံးပံကီၢ်ဒီး အီစထြ့လယါကီၢ် ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ်အပူၤတဂၤ စံးဝဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤနီၤလၢ အတအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ထီၣ် ပှၤပၢၤဃာ်တၢ်န့ၢ်သါဘၣ်အခါန့ၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ် ဘၣ်နုၤလီၤကျဲၤဃူဝဲတၢ်ဖဲတၢ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်သံတၢ်န့ၢ်သါတခါလၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်ထီၣ် ပှၤပၢၤဃာ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဘၣ်န့ၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ်လၢအထီကတၢၢ်န့ၣ် ကဘၣ်ပာ်ထီၣ်ဝဲပှၤပတံထီၣ်လၢကမၤန့ၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤဒီး ပှၤပတံထီၣ်တၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ ပှၤပၢၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်မ့တမ့ၢ် ပှၤရဲၣ်သဲကတီၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤလၢပှဲၤတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤပၢၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဂၤ တၢ်ကွဲးပာ်အီၤဖဲ တၢ်သံလံာ်အတၢ်န့ၢ်သါအပူၤဒီး တၢ်လၢပှၤရဲၣ်သဲကတီၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပှၤပၢၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢ ကွီၣ်ဘျီၣ်တီၣ်ထီၣ်အီၤ လၢအတအိၣ်ပာ်ဖဲ တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံတၢ်န့ၢ်သါအလံာ်ပူၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.”
ပှၤမၤလၢပှဲၤတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံတၢ်န့ၢ်သါအလံာ် နာ်သက့ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢနမၤလၢပှဲၤနမူဒါအံၤတန့ၢ်ဘၣ်တခီ, နဟ့ၣ်လီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ State Trustees ကီၢ်စဲၣ်ပှၤပၢၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အစုပူၤ လၢကမၤလၢပှဲၤထီၣ်မူဒါအံၤ ဒ်နခၢၣ်စးအသိးသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပဒိၣ်ဝဲၤကျိၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲဝဲၤကျိၤတခါလၢ အမၤစၢၤ ကမျၢၢ်ထံဖိကီၢ်ဖိဘၣ်ဃးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်သးဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်သးသမူတအိၣ်လၢၤဘၣ်အကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤဘၣ်မၤလၢပှဲၤတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါန့ၣ် ကဘၣ်ဆဲၤကျိးဝဲဒၣ် ပှၤလၢအကဘၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး အဝဲန့ၣ်ကဘၣ်ပတံထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တၢ်အုၣ်သး လၢအပာ်ဖျါထီၣ် ဒ်အမ့ၢ်အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်သါအံၤန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် Melissa Reynolds ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်လၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တၢ်အုၣ်သးလၢအပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်သါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်တခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်အုၣ်ကီာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်သံအတၢ်သန့ၢ်သါအံၤ အိၣ်ဝဲဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ, ဒီး ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်အခွဲးလၢ ပှၤမၤလၢပှဲၤပှၤသံအတၢ်ဘၣ်သးအံၤ ဘၣ်ကတီၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲဒၣ် တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.”
ပှၤလၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီာ် ဒ်အမ့ၢ်အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်သါအံၤ အလံာ်ပတံခဲလၢာ်န့ၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ်လၢအထီကတၢၢ် အံၤ ကပာ်ကီၤဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ. Supreme Court Probate Registry — ကွီၣ်ဘျီၣ်တၢ်မၤနီၣ်တၢ်ပတံထီၣ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်သါ အစရီန့ၣ် နနုာ်လီၤကွၢ်ဃုအီၤဖဲနဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပှၤလၢလၢအတအိၣ်ဒီး တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ် အါမးဒီး မတၤတဂၤ ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်သါအံၤလဲၣ်န့ၣ် သဲစးဂ့ၢ်ဝီ ဘၣ်နုာ်လီၤကျဲၤဃူအီၤဖဲတၢ်ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ, ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် Ms Reynolds စံးဝဲဒ်အံၤ—.
“ဖဲပှၤတဂၤသံလၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါဘၣ်အခါ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ တၢ်သံလၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်သါန့ၣ်လီၤ. မတၤတဂၤကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤဒီး ကန့ၢ်ဘၣ်အီၤအမျးကယၤထဲလဲၣ်န့ၣ် ကီၢ်စဲၣ်တဘ့ၣ်စုာ်စုာ် ပာ်လီၤဝဲအနီၣ်စၢ်ဒၣ်ဝဲတၢ်ဘျၢ လၢတၢ်ကဘၣ်လူၤပိာ်ထွဲမၤထွဲအီၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤတၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် နလဲၤတဲအီၤတပၢဘၣ်. ပှၤတဂၤလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အကြၢးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤတဂၤန့ၣ် ကဘၣ်တီၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လံာ်ပတံ လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤလၢအကပၢၤဃးတၢ်န့ၢ်သါအံၤလၢအဖိးဒီးသဲစးတၢ်ဘျၢ မ့တမ့ၢ် ဘၣ်တခီ အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်စိတၢ်ကမီၤဆူ Public Trustee — တၢ်ပၢၤဃးကမျၢၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဝဲၤကျိၤ အအိၣ်သ့ ဒ်သိးကရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.”
Melbourne Supreme Court issued widespread Australian gagging order over political bribery allegations revealed by 'Wikileaks' today 30-July-2014 Melbourne Australia Credit: Nigel Killeen/Getty Images
တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါတက့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဆူ ပှၤသံတဂၤန့ၣ် အမါ မ့တမ့ၢ်အဝၤလၢအအိၣ်မူလီၤတဲာ်တ့ၢ်အစုပူၤ, ဒီးလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်က့ၤသ့ၣ်တဖၣ်တခီ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဆူအဖိတဂၤဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ NSW Succession Act အပူၤန့ၣ် အဒိး, အိၣ်ဝဲဒၣ်ဒီးတၢ်ကွဲးလီၤပာ်ဘူးတံၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အစရီ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ်လီၤပာ်အီၤတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်လီၤ.
Mr Abad ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤ—.
“အမါ မ့တမ့ၢ် အဝၤ မ့ၢ်အိၣ်ဒီး အဖိမ့ၢ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ် တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်အီၤဆူ အမါ မ့တမ့ၢ် အဝၤအံၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အမါ အဝၤ မ့တမ့ၣ် အဖိမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်တခီ တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဆူအမိၢ်အပၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. အမိၢ်အပၢ်စ့ၢ်ကီးမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်တခီ ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤဆူ စၢၤသွဲးအဘူးအတံၢ် လၢအမ့ၢ်ဒ်သိး အတံ, အမုဂါ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်တခီ, ကဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်ဖၣ်အံၤဆူ အဖံအဖုအအိၣ်ဒီး အဖံအဖုမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်တခီ, တၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဆူ အလံၤသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်တခီ တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤကကဲထီၣ်ဝဲကီၢ်စဲၣ်ပဒိၣ်အတၢ်န့ၣ်လီၤ.”
Cropped shot of a senior couple meeting with a consultant to discuss paperwork at home Credit: shapecharge/Getty Images
ဟံၣ်ဃီတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် လၢနဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဒ်တၢ်န့ၢ်သါအံၤ နမ့ၢ်ဆၢတဲာ်လၢ နကဆါလီၤတခီ Australian Taxation Office အီစထြ့လယါခိသွဲဝဲၤဒၢး ကဟံးနၤ ခိသွဲန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ကမျၢၢ်ပှၤဖီၣ်စ့စရီလၢအအိၣ်ဒီးလံာ်အုၣ်သး Akram El-Fahkri ရှဲပၠးဝဲဒ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
“ပှၤလၢအလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခိၣ်တဂၤ အဟံၣ်မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် အတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤ တလိၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤ ခိသွဲဘၣ်. နာ်သက့ အဟံၣ်မ့ၢ်အိၣ်ခံဖျၢၣ်ဒီး တဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒိးလဲလီၤဝဲတခီ, ဟံၣ်လၢအဝဲအိၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်တလိၣ်ဟ့ၣ်ခီသွဲဘၣ် နာ်သက့ ဟံၣ်လၢအဝဲဒိးလဲလီၤအီၤတဖျၢၣ်န့ၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်ခိသွဲဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ခိသွဲ (CGT) န့ၣ်လီၤ.”
တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် လၢတၢ်ပှ့ၤန့ၢ်အီၤဖဲ ၁၉၈၅နံၣ်ဆူအလီၢ်ခံ ဒီး ဆါလီၤအီၤ မ့တမ့ၢ် ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ် တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ခိသွဲ (CGT) န့ၣ်လီၤ.
Mr El-Fahkri စံးဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလၢတၢ်ဟ့ၣ်ညီနုၢ်အီၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဟံၣ်ဃီန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်ရဲၣ်ကျဲၤပာ်အီၤလၢ ကဘၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤနာ်သက့ တဘၣ်ဆါလီၤဆိကွံာ်အီၤတဂ့ၤ နီၣ်နီၣ်တခီ ဟ့ၣ်လီၤဆိ ပှၤလၢအဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်ဟံၣ်ဃီလၢပှၤအိၣ်ဆိးအီၤအဂီၢ်လံတဘျီ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်တခါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် တလိၣ်ဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤခိသွဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
“နမ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လၢအဘၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ် နတၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ် ခံနံၣ်လၢကဆါလီၤဟံၣ်အံၤဒီးတဘၣ်လိၣ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ခိသွဲဘၣ်. သနာ်က့ ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဟံၣ်အံၤ မ့ၢ်သူဝဲဒၣ်ဟံၣ်အံၤဒ်အဝဲသ့ၣ်လီၢ်အိၣ်လီၢ်ဆိးဟံၣ်ဃီ, ဒီး ဆဲးအိၣ်ဝဲဒၣ်ဒ်အံၤန့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအလီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဟံၣ်အံၤသူဝဲလီၢ်အိၣ်လီၢ်ဆိးအံၤ ဒ်သိးဒီး ပှၤလဲၤပူၤကွံာ်ဟီၣ်ခီၣ်တဂၤအိၣ်ဆိးတ့ၢ်အီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်သူဝဲဒၣ်ဒ်သိးအလီၢ်အိၣ်လီၢ်ဆိးအဟံၣ်အဃီတခီ, တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်တလၢကွံာ် ခံနံၣ်ဒၣ်လဲာ် ဟံၣ်အံၤ တၢ်တလိၣ်ဟ့ၣ်လီၤခိသွဲဘၣ် မ့ၢ်လၢတၢ်တသူတ့ၢ်အီၤလၢ တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ မ့တမ့ၢ် ကျိၣ်စ့တၢ်ဟဲနုာ်အဂီၢ်နီတဘျီဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.”
တၢ်လၢစ့တၢးစရီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်အီၤဒ်တၢ်ဟ့ၣ်သါအသိးသ့ဝဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အဃိန့ၣ် ဖဲနတီၣ်ဖျါထီၣ်က့ၤခိသွဲစရီအခါ အရ့ဒိၣ်လၢနကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် နစ့တၢး စ့အ့ၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအပၣ်ဃုာ်ဖဲတၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်နီၤလီၤအီၤသ့ၣ်တဖၣ် နမ့ၢ်ဆါလီၤအီၤ မ့တမ့ၢ် ဆီတလဲဒုးကဲထီၣ်က့ၤအီၤလၢစ့အဘ့ၣ်ဒီး ဟ့ၣ်နီၤလီၤသကိးဖဲပှၤလၢအဘၣ်န့ၢ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် နကဘၣ်ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ခိသွဲန့ၣ်လီၤ.
Mr El-Fahkri စံးဝဲဒၣ် နမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအအိၣ်ဖဲထံချၢကီၢ်ချၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်ဝဲလၢနတဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤခိသွဲအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
“အဒိန့ၣ်, တၢ်လီၢ်တခါလၢအအိၣ်ဖဲ ယူရပၤအပူၤ, တၢ်ဆါလီၤကွံာ်အီၤဖဲ ခံနံၣ်အတီၢ်ပူၤဒီး စ့အံၤဟဲနုာ်လီၤဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအခါ, တၢ်မ့ၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်စရီန့ၣ်, တၢ်အံၤ နုာ်လီၤဝဲဒၣ်ဖဲ အီစထြ့လယါတၢ်ဘျၢအပူၤဒီး ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်စ့လၢတလိၣ်ဟ့ၣ်လီၤခိသွဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ကီအိၣ်သ့ဒၣ်ထဲတခါဧိၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲထံကီၢ်လၢတၢ်ဆါလီၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤအံၤ အပာ်ပနီၣ်သဲးစးဘၣ်ဃးတၢ်ဟ့ၣ်ခိသွဲ လၢဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ဖဲလၢဆှၢဃီၤစ့အံၤအခါ ကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ် ထံကီၢ်အဝဲန့ၣ် ခိသွဲစ့ သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.”
ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်သါအံၤ မ့တမ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဆိးဖဲတၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် တၢ်ဘျၢနုာ်လီၤကျိၣ်စ့ခိသွဲလီၤဆီ တၢ်ဘျၢလၢအဘၣ်လူၤပိာ်ထွဲအီၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲဒၣ်, အဃိ အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် မၤန့ၢ်ပှၤသ့ပှၤဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးတက့ၢ်.
codicil to a last will and testament and irrevocable trust being signed by a 50 year old woman. Credit: JodiJacobson/Getty Images
ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါလံာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် နမ့ၢ်နာ်လၢ ကမ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်န့ၢ်သါအံၤနာ်သက့ နတပၣ်ဃုာ်ဖဲ တၢ်ကွဲပာ်တၢ်သံတၢ်န့ၢ်သါအလံာ်ပူၤဘၣ်တခီ နတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ နကတၤတၢ် သံကွၢ်သံဒိးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤ သ့ဝဲဒၣ်ဖဲ Succession Act တၢ်ထီၣ်လၢပှၤဂၤအလီၢ်သဲစးအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်ကိးဝဲဒၣ်အီၤလၢ Public Family Provision Claim တၢ်မၤစၢၤကမျၢၢ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်ဃ့ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
Florante Abad စံးဝဲဒၣ် ကွီၣ်ဘျီၣ်လၢအထီကတၢၢ် မၤလီၤဆီန့ၢ်အီၤ တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါဒၣ်လဲာ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
“အိၣ်ဒၣ်ထဲလၢနကဘၣ်မၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဝဲဒၣ်နတၢ်ဃ့ထီၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ထဲဒၣ်လၢနမ့ၢ်တ့ၢ်အမါလီၢ်လံၤ မ့တမ့ၢ် ဖိခွါ မ့တမ့ၢ် အဖိမုၣ်အဃိ နဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်သါအံၤတသ့ဘၣ်. အလီၢ်အိၣ်လၢနကဘၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် ကျိၣ်စ့တၢ်ဘျးစဲလိာ်သးလၢအမ့ၢ် ဒ်သိး ခီဖျိလၢ ပှၤအဝဲန့ၣ်သံလံအဃိ ပှၤထုးကွံာ်နၤဖဲ တၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၣ်သါလံၤပူၤအံၤဒ်လဲၣ်, ဒီး ဖဲတၢ်ကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၣ်သါအပူၤန့ၣ် နကဘၣ်န့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၢ်ဘျုးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ထဲလဲၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်. တၢ်ပာ်လီၤတၢ်ဘျၢလၢတၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ် တအိၣ်ရှဲရှဲပျီပျီဘၣ် နာ်သက့ ကွီၣ်ဘျီၣ်လၢအထီကတၢၢ်ကဟံးဝဲဂ့ၢ်ဝီလၢဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢနတၢ်အိၣ်သး တၢ်ဃ့ထီၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.”
တၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်န့ၢ်သါန့ၣ် တအိၣ်ရှဲရှဲပျီပျီဘၣ်ဒီးဘံဘူအသးသ့ ဘၣ်ဆၣ်သနက့ တၢ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲထီဘိန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကရၢကရိလၢအမ့ၢ်ဒ်သိး Law Institute of Victoria ဒီး Law Society of NSW သ့ၣ်တဖၣ် ဖဲနဟီၣ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဟ့ၣ်လီၤ ပီၢ်ရီလၢကမၤစၢၤနၤအဂီၢ် ဒီး ပီၢ်ရီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤလၢအကတိၤနကျိာ်ဘၣ် မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤဘၣ်ဃး တၢ်မၤစၢၤပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ် ပှၤသံအတၢ်ထူးတၢ်တီၤအဂ့ၢ် သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Melissa Reynolds စံးဝဲဒၣ် ဖဲကီၢ်စဲၣ်ဒီး ကဝီၤဒိၣ်တၢ်ပၢတဘ့ၣ်အစုာ်စုာ်အပူၤန့ၣ် အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲဒၣ်ဒီး State Trustees ကီၢ်စဲၣ်ပှၤပၢၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.
“တၢ်ပၢၤဃာ်ကမျၢၢ်တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဝဲၤကျိၤ မ့တမ့ၢ် ပီၢ်ရီလၢအသ့အဘၣ်လီၤဆီဘၣ်ဃး ပှၤသံအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အဂ့ၢ်အကျိၤသ့ၣ်တဖၣ် ကဟ့ၣ်လီၤဝဲဒၣ်တၢ်မၤစၢၤန့ၣ်လီၤ. လၢနကကွဲးပာ်တၢ်သံအတၢ်န့ၢ်သါလံာ်အဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကကဲထီၣ် ပှၤလၢအမၤလၢပှဲၤထီၣ်ပှၤသံအတၢ်ဘၣ်သးတၢ်မုၢ်လၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဖဲ State Trustees အလီပှာ်ယဲၤသန့အပူၤန့ၣ် နမၤန့ၢ်ကလီတၢ်နဲၣ်ကျဲသ့ၣ်တဖၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.”
