Kluczowe punkty
- Często, błędnym przekonaniem jest myślenie, że kultura rdzennych mieszkańców jest taka sama wszędzie w Australii. Tak nie jest.
- Zmiana w projektowaniu środowiska zabudowanego polega na dążeniu do tworzenia projektów w oparciu o zasady terenu pozamiejskiego, co stanowi odejście od dotychczasowego sposobu planowania urbanistycznego.
- W projektowaniu opartym na krainie, od planowania po realizację, proces jest oparty na wiedzy o rdzennych mieszkańcach a także uwzględnia środowisko oraz praktyki stosowane w danym miejscu realizacji projektu.
Własność tubylcza w zakresie wszelkich aspektów wyrazu kulturowego tubylców jest chroniona na mocy .
W ostatnich latach w Australii wykonano wiele prac mających na celu ustanowienie protokołu podczas pracy z ludnością rdzenną Australii, nad projektami artystycznymi.
Jak jednak sprawić, by wiedza i tradycyjne praktyki rdzennej ludności były widoczne w przestrzeni mieszkalnej australijskich miast?
Poprosiliśmy ekspertów zarówno pochodzenia rdzennego, jak i nierdzennego, aby podzielili się swoimi przemyśleniami na temat tworzenia przestrzeni i budynków, które opierają sie na systemie wiedzy Aborygenów i zachodnich kultur.
Batı Avustralya’daki Karijini Ulusal Parkı’ndaki yabani çiçekler. Source: Getty / TED MEAD
Wyjaśnia on, dlaczego w przypadku każdego projektu budowlanego, niezależnie od tego, czy jest to budynek publiczny, plac czy mural, projekt musi być zgodny z kulturą rdzennej ludności w miejscu, w którym powstaje.
Cała wiedza pochodzi z tego miejsca.Professor Brian Martin, co-author International Indigenous Design Charter
“Dlatego protokół najlepszych praktyk dotyczy tradycyjnych właścicieli danej lokalizacji oraz historii związanej z danym miejscem i krainą..”
Projektowanie zorientowane na rdzenną ludność nazywa się projektowaniem zorientowanym na daną krainę, ponieważ w Australii nie ma tylko jednej kultury rdzennej.
“Pomysł homogenizacji ignoruje rzeczy, które są specyficzne lokalnie. Na przykład Boonwurrung Country w Wiktorii bardzo różni się od Kamilaroi w Nowej Południowej Walii, Bidjara w Queensland lub Noongar w Perth,” Prof Martin explains.
Jefa Greenaway zgadza się. Jest jednym z pierwszych uznanych architektów aborygeńskich w Wiktorii, pochodzi z Nowej Południowej Walii, jest potomkiem ludów Wailwan/Kamilaroi i Dharawal.
Greenaway twierdzi, że uznanie różnorodności kultur rdzennych w architekturze staje się okazją do wsparcia -" support voice and agency".
“Wspiera ideę równości projektowej... rdzenni mieszkańcy nie mieli czasami miejsca przy stole, gdzie kreowano duże projekty budowlane.”
Jefa Greenaway: “We know across this vast island continent that there are over 270 distinct language groups and 600 dialects.” Credit: Aaron Puls
Spacerując po miejskim kampusie Uniwersytetu w Melbourne, można zobaczyć przykład takiego podejścia do projektowania w stylu rustykalnym w miejscu, w którym dzielnica studencka łączy się z Central Business District (CBD) przy ulicy Swanston Street.
Greenaway, który współkierował projektem, powiedział, że rdzenni mieszkańcy od samego początku brali udział w procesie projektowania. Pokazali projektantom stare cieki wodne w pobliżu miejsca, przez które węgorze migrowały przez ponad 60 000 lat, aby dotrzeć do rzeki Birrarung (Yarra), aby się tam rozmnażać.
Zespół zaprojektował amfiteatr i plac, aby odtworzyć te rzekę, wykorzystał rodzimą roślinność i materiały oraz stworzył sieć wodną ze stawami wokół kampusu.
Gdy stara linia rzeczna została doprowadzona rurami w celu zasilania miejskiego systemu odprowadzania wód deszczowych, węgorze nadal nią migrują.
To nowe spojrzenie na fakt, że budujemy w miejscu o dziedzictwie 67 tys. lat nieprzerwanej więzi z tym miejscem.Jefa Greenaway, Greenaway Architects
Greenaway twierdzi, że projekt utrzymał ciągłość kulturową rdzennych mieszkańców.
A University of Melbourne built project recreating the eels’ migration path from water to land, is a metaphor for Indigenous resilience, says architect Jefa Greenaway. Credit: Peter Bennetts
Projektanci muszą rozumieć miejsce i jego mieszkańców, a nie postrzegać protokołów kulturowych jako zadań z listy kontrolnej kończących się na pewnym etapie projektu.
„Relacje są budowane w czasie trwania projektu, niezależnie od tego, czy jest to projekt badawczy, czy projektowy.
„Niezależnie od tego, czy jest to firma architektoniczna, organ rządowy czy sami praktycy, nadal muszą budować relacje z ludźmi i miejscem”.
Desiree Hernandez Ibinarriaga jest Meksykanką, pochodzenia Majów, Azteków i Basków oraz wykładowczynią na Wydziale Projektowania Uniwersytetu Monash.
Podczas badań doktoranckich, współpracując z młodymi kobietami pochodzenia rdzennego w Australii i Meksyku oraz nauczycielami niebędącymi rdzennymi mieszkańcami, opracowała metodologię projektowania która wykorzystuje wiedzę Pierwszych Narodów i różnorodności biokulturowe.
The sense of cultural identity is integral to Indigenous design methodologies, says Dr Ibinarriaga. “In design we focus on problem-solving and so [in Country-led design] it becomes essential to look locally, harnessing our surroundings.” Credit: Desiree Hernandez Ibinarriaga
“Zajęło mi osiem miesięcy aby zbudować relacje i uzyskać akceptacje dziewcząt, nauczycieli i personelu szkoły.”
Jej badania zakończyły się warsztatem biokulturowym mającym na celu wzmocnienie tożsamości kulturowej studentów poprzez związki z 'krainą'.
„Kraj to miejsce, w którym żyjemy; nazywam je „Tonantsintlalli”, co oznacza Matkę Ziemię w języku moich przodków, w języku Nahuatl” — mówi dr Ibinarriaga.
„W rdzennej metodologii koncentrujemy się na kraju, ziemi, niebie, wodzie, miejscu w którym żyjemy.
„A także relacji, które mamy z tym, co materialne i niematerialne”.
Where Eels Lie Down by Kamilaroi artist Reko Rennie is one of the features referencing Country in Parramatta Square.
Wspólnie z oddanym zespołem, w tym głównym architektem Dillonem Kombumerri, mężczyzną z Yugambeh z Gold Coast w Queensland, wspólnie opracowali Connecting with Country Framework.
Interesariusze projektu, którzy przyjęli ramy, zobowiązali się do projektowania środowiska zabudowanego, które przynoszą pozytywne rezultaty zarówno dla kraju, jak i społeczności.
„To społeczności aborygeńskie powinny wykorzystać je w swoich projektach, aby promować rzeczy, które chciałyby tam zobaczyć” — mówi Hyde.
„To lokalne agencje rządowe powinny zachęcać je do odpowiedniego i pełnego szacunku angażowania się w projekty ze społecznościami aborygeńskimi, którymi się opiekują.
To również architekci i inni projektanci i deweloperzy środowiska zabudowanego powinni upewnić się, że realizowane przez nich projekty przynoszą dobre rezultaty dla kraju”.
Pięcioletnie prace nad ramami objęły elementy podejść kierowanych przez kraj, które można było zaobserwować w już istniejących projektach, takich jak Parramatta Square.
„Został zaprojektowany z myślą o znawcach kulturowej Dharug od samego początku” – wyjaśnia Hyde.
„Tak więc istniała współpraca ze społecznością rdzenną w opracowywaniu planów placu”.
Country-led design reasserts the primacy of the place where an infrastructure project is situated. The Waratah flower, found across southeastern Australia is the protagonist of a Dreamtime story explaining its red colour. Here, a Waratah flower light installation during Vivid Light 2017 in Sydney. Credit: Manfred Gottschalk/Getty Images
Pamiętam, z doświadczenia, że pod koniec przetargu ktoś do mnie podchodził i mówił: „O, musimy uwzględnić osobę pochodzenia tubylczego”.’Professor Brian Martin, co-author International Indigenous Design Charter
„W tej narracji brakuje tego, że nie jest prowadzona przez rdzennych mieszkańców.
„Otrzymujesz coś, co nie integruje struktury kraju w procesie, a następnie w gotowym budynku, produkcie, czymkolwiek on jest”.
W przypadku placu Parramatta projektanci starali się uwidocznić historię i trwające praktyki tego miejsca, mówi Hyde.
Atrybuty obejmują rdzenne dzieła sztuki, krąg spotkań Dharug i serię intarsji w nawierzchni nawiązujących do historycznych miejsc spotkań rdzennych mieszkańców sprzed tysięcy lat.
„Mówimy o długoterminowym zamieszkiwaniu i znaczeniu kulturowym tego miejsca dla Aborygenów.
„Ale chodzi również o uznanie, że kultura trwa, żyje i jest wieczna.
„I tak, chodzi o to, aby żywe praktyki kulturowe mogły być podtrzymywane przy życiu, celebrowane i otwarte dla wszystkich, ale także dla konkretnych osób, jeśli jest to potrzebne”.
READ MORE
The impacts of First Nations tourism
Subskrybuj podcast Australia Explained, aby uzyskać więcej cennych informacji i wskazówek dotyczących osiedlenia się i życia w Australii.
