เบื้องหลังความเชื่อเชิดสิงโตวันตรุษจีน

dragon dance kungfu.jpeg

การเชิดสิงโตเป็นสัญลักษณ์หนึ่งของวันตรุษจีน Credit: Supplied/Anna Laun

เมื่อถึงวันปีใหม่ของคนเชื้อสายจีน นอกจากจะมีคำอวยพรที่เราคุ้นหูอย่าง ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้ แล้ว การเชิดสิงโตก็เป็นสัญลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งในวันตรุษจีน แต่ทำไมต้องมีการเชิดสิงโตวันปีใหม่จีน? เอสบีเอสไทยมีรายงานเรื่องนี้ เนื่องในวันตรุษจีน ปีงูเล็ก 2025


กด ▶ ฟังพอดคาสต์ด้านบน

คุณ แอนนา ลวน เป็นคนไทยเชื้อสายจีนในนครบริสเบน เธอเล่ารายละเอียดของกิจกรรมวันตรุษจีน (แบบแต้จิ๋ว) ไม่ว่าจะเป็นการเตรียมบ้านเรือนให้สะอาด ทำกับข้าว ขนม และการแจกอั่งเปาว่า

“ตัวเองมีเชื้อสายจีนเป็นจีนแต้จิ๋วปู่กับย่ามาจากจีน ในประเพณีของจีนแต้จิ๋ว ก่อนตรุษจีนเราก็ต้องทําความสะอาดบ้านให้สะอาดมีการทําขนมหวานอย่างขนมหวานให้กันซึ่งกันและกัน ทุกคนจะต้องแต่งตัวแบบมีเสื้อผ้าใหม่จัดผมใหม่เพื่อมีไวป์ดีๆ ที่จะต้อนรับตรุษจีน”

“เวลาตรุษจีนเราก็จะเอาผลไม้เอาของหวานไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ ส่ญาติผู้ใหญ่จะแจก อั่งเปาซึ่งมีมีเงินให้เด็กหรือว่าผู้ใหญ่โตกว่าเราก็อาจจะมีอั่งเปาให้เรา”

วันตรุษจีนมีอีกชื่อหนึ่งคือ "เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ" เนื่องจากเป็นการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดฤดูหนาวและการเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลิ

ผู้คนจะนิยมสักการะเทพเจ้าและบรรพบุรุษเพื่อขอพรให้พืชผลทางการเกษตรเจริญงอกงาม เมื่อมีการฉลองวันปีใหม่อาหารก็เป็นส่วนสำคัญที่คนเชื้อสายจีนต้องตระเตรียมทำกันก่อนปีใหม่เพื่อไหว้ เทพเจ้า บรรพบุรุษ และเฉลิมฉลองกันในครอบครัว

อาหารวันตรุษจีน

คุณแอนนาเล่าว่าที่บ้านของเธอมีการทำอาหารมากมายและมีอาหารพิเศษที่ทำเฉพาะในช่วงตรุษจีนด้วย

“แม่จะทําอั่งก้วย อิ๋วก้วย เป็นอาหารที่แม่พี่ลงมือทําเองเลย ทําแป้งเองจะมีไส้ไส้คาวกับไส้หวาน ไส้หวานก็มีลูกบัวไส้คาวบางทีก็มีกุยช่ายแล้วก่อนตรุษจีนญาติๆ ลูกๆ ก็จะมานั่งมานั่งปั้นแป้งด้วยกันแล้วก็ห่อแล้วก็นึ่งแล้วก็ทอด”

แต่เมื่อคุณแอนนาย้ายมาอยู่ที่นครบริสเบนกับคุณแม่ก็ห่างหายการฉลองตรุษจีนไป จนกระทั่งได้มาแต่งงานกับสามี ซึ่งเป็นคนเวียดนามเชื้อสายจีน คุณแอนนาจึงได้กลับมาฉลองตรุษจีนอีกครั้ง ศึ่งเธอเล่าว่าการฉลองตรุษจีนแบบชาวเสียดนามเชื้อสายจีนมีความคล้ายคลึงกับที่เธอเคยฉลองที่บ้านที่เมืองไทย

“ตอนพี่แต่งงานกับสามี เป็นคนจีนเวียดนามก็เริ่มกลับมามีแบบไหว้ผู้ใหญ่ไปไหว้พระที่วัดตอนเที่ยงคืน ก่อนตรุษจีนเนี่ยต้องทําความสะอาดบ้านอะไรให้เรียบร้อย ญาติทางครอบครัวสามีพี่ส่วนใหญ่เค้าจะมีร้านอาหาร ทุกคนก็เอาส่วนผสมแต่ละอย่างของขนมมาที่บ้านของแม่สามี อย่างบางคนเอาไข่มาบางคนเอาแป้งมา แล้วก็มาทําขนมกัน

“ทําเสร็จไหว้พระแล้วก็ไปไหว้ศาลเจ้าที่บ้านแล้วก็ไหว้วัดบรรพบุรุษ เหมือนกับอยู่ที่ไทย ทุกคนก็ต้องเคารพผู้ใหญ่ เวลามีงานครบรอบวันเกิดของพ่อแม่ สามี มีงานตรุษจีน มีงานไหว้พระจันทร์ เราก็ซื้อของซื้อผลไม้ไปฝากไปเยี่ยม เหมือนกันเลย”

dragon-dance-brisbane 1 group.jpeg
โรงเรียนเชิดสิงโต Brisbane's Premier Lion Dance - Dragon Dance เปิดมาตั้งแต่ปี 1988 Credit: supplied/ Anna Luan

โรงเรียนเชิดสิงโตในนครบริสเบน

นอกจากการแต่งงานจะทำให้คุณแอนนาได้กลับมาเฉลิมฉลองตรุษจีนและทำตามวิถีปฎิบัติแบบวัฒนธรรมประเพณีจีนเหมือนที่เคยทำตอนเด็กอีกครั้ง และยิ่งไปกว่านั้น ครอบครัวของสามียังมีธุรกิจเชิดสิงโตในนครบริสเบนอีกด้วย คุณแอนนาเล่าให้ฟังถึงที่มาที่ไปของโรงเรียนสอนเชิดสิงโตว่า

“จริงๆแล้วโรงเรียนเปิดสอนวิชาป้องกันตัวก็คือกังฟูแบบจีน สามีย้ายมาออสเตรเลียตั้งแต่ปีหนึ่ง 1988 แล้วตัวเขาเองเคยเรียนกังฟูกับเรียนเชิดสิงโตที่เวียดนามมาก่อนตอนที่เขาเป็นเด็กๆ แล้วเขามาย้ายมาอยู่ออสเตรเลียก็คือเป็นความฝันแล้วแรกๆคือเป็นงานอดิเรก”

“เขาลองซื้อหัวสิงโตมาลอง ซื้อกลองมาแล้วเมื่อถึงตรุษจีนหรือใครเปิดร้าน ใครรู้จักก็เรียกไปเปิด เรียกไปเชิดจนกระทั่งบัดนี้ก็คือเหมือนกับเป็นงานฟูลไทม์ เขาชอบแล้วก็ถนัดในเรื่องนี้เพราะเขาเรียนมา ตอนนี้มีงานรัฐบาล มีงาน festival มีงานอะไรเข้ามาเยอะแยะจนเป็นคล้ายๆกับฟูลไทม์ไปเลย”

“ตอนลูกพี่เป็นเด็กก็มีออกไปเชิดสิงโต พี่มีซื้อหัวสิงโตเล็กๆให้แล้วก็ออกไปเรียนกังฟูแต่ละท่าแต่ละท่าแล้วก็เขาจะชอบไปทางตีกลองอะไรอย่างงี้มากกว่าแต่เขาก็รู้เขาทําได้หมด”

lion dance 2.jpg
คนจีนเชื่อว่าการเชิดสิงโตในวันตรุษจีนคือเป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปและนำโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับมา Credit: Supplied/Anna Luan

กังฟูกับการเชิดสิงโต

การฝึกกังฟูนี่ช่วยในการเชิดสิงโตอย่างไร คุณแอนนาอธิบายว่าเป็นการฝึกฝนความแข็งแรงทั้งร่างกายและจิตใจ และทำให้เข้าถึงศาตร์การเชิดสิงโตได้ดีขึ้น

“การฝึกกังฟูจะช่วยพัฒนาความมั่นใจแล้วก็ช่วยพัฒนาร่างกาย ต้องแข็งแรงเพราะว่าหัวสิงโตเนี่ยมันก็ไม่ใช่เบา บางทีแล้วมีคนมีหางสิงโตมีคนอยู่ข้างหลังบางท่าเนี่ยมันก็ต้องกระโดดขึ้นไปต่อตัวให้มันสูงขึ้นไป"

"กังฟูช่วยพัฒนาความแข็งแกร่งในร่างกายและความมั่นใจที่จับหัวสิงโตและเราต้องถ่ายทอดความรู้สึก ท่าของสิงโตเนี้ยคือคอนโทรลกล้ามเนื้อแล้วก็มือที่จับหัวสิงโตอย่างเงี้ยก็คือต้องสตรอง”

คุณแอนนาเล่าว่าความเชื่อในการเชิดสิงโตในวันตรุษจีนคือเป็นการปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปและนำโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับมา

เชื่อกันว่าเป็นการปัดเป่าสิ่งไม่ดีพลังงานไม่ดีพวกวิญญาณร้ายให้ออกไปแล้วก็เตรียมพร้อมรับความดีโชคลาภความเจริญรุ่งเรืองกลับเข้ามา
คุณ แอนนา ลวน
คุณแอนนา บอกว่าการที่ได้ใช้เวลากับครอบครัว ได้มาฉลองกันพร้อมหน้าพร้อมตาพร้อมกับรับประทาอาหารอร่อยๆ คือไฮไลท์ในการฉลองตรุษจีนของเธอ

“ครอบครัวของเราชอบเรื่องอาหารการกินมาก แล้วก็ไม่ค่อยได้เจอกันเพราะว่าทุกคนทําร้านอาหารหมด ซึ่งทําร้านอาหารที่ออสเตรเลียก็เป็นอะไรที่แบบฮาร์ดเวิร์ค ทุกคนต้องทํางาน ไม่ค่อยได้เจอกันแล้ว (ตรุษจีน)ไฮไลท์ก็คือได้มาเจอกันแล้วก็ได้มาคุยกัน มาทานอาหารอร่อยๆ ร่วมกัน อันเนี่ยคือจะเป็นไฮไลท์ที่สุด”

คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์  


บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่ 

Share
Follow SBS Thai

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Thai-speaking Australians.
Understand the quirky parts of Aussie life.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
Thai News

Thai News

Watch in onDemand